Το ιστορικό μυθιστόρημα στην Ελλάδα είναι κάπως ασυνήθιστο για τον μέσο αναγνώστη και δεν συναντιέται τόσο συχνά σαν λογοτεχνικό είδος. Ωστόσο το νέο βιβλίο της Ιζαμπέλλας Παλάσκα με τον τίτλο "Άγγελος ή Δαίμονας - Ο αμφιλεγόμενος πατέρας μου", που κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Λιβάνη, είναι κάτι διαφορετικό ακόμα και ως ιστορικό μυθιστόρημα, όπως αυτοχαρακτηρίζεται. Πρόκειται μάλλον για μια μυθιστορηματική βιογραφία που εστιάζεται σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, πολύ μεστή από ιστορικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην Ελλάδα.
Κεντρικός ήρωας είναι ο πατέρας της Ιζαμπέλλας Παλάσκα, ο περίφημος Ιωάννης Βουλπιώτης, ένα από τα μυθικά πρόσωπα της κατοχικής περιόδου. Χωρίς αμφιβολία "αμφιλεγόμενο πρόσωπο", όπως και η ίδια η συγγραφέας το αναγνωρίζει και άλλωστε πάνω σ' αυτό το στοιχείο εστιάζεται για να δέσει την πλοκή του βιβλίου της. Αυτό όμως που αρχικά κάνει την έκπληξη είναι το γεγονός ότι η συγγραφέας αποτολμά να αποστασιοποιηθεί από τη συγγενική ιδιότητα και σε πολλά σημεία του βιβλίου ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να θαυμάσει τη διάχυτη αντικειμενικότητα με την οποία αντιμετωπίζει τον ήρωα. Σίγουρα μια κόρη θα πρέπει να έχει πολύ κουράγιο για να το πετύχει.
Εκείνο όμως που αποτελεί το μεγάλο "ατού" του βιβλίου της είναι το γεγονός ότι ασχολείται με πολλές πτυχές της κατοχικής ιστορίας μας με χαρακτηριστική άνεση, εντελώς "αστράτευτα" - σε αντίθεση με ό,τι έχουμε συνηθίσει για τα χρόνια αυτά. Τα χρόνια εκείνα είναι λίγο ώς πολύ θολωμένα από τα άπειρα βιβλία που μέχρι τώρα έχουν εκδοθεί, όχι μόνο τα μυθιστορηματικά αλλά και τα αμιγώς ιστοριογραφικά, με κύριο χαρακτηριστικό τους τη μονομέρεια, ιδίως από πολιτική πλευρά. Η Ιζαμπέλλα Παλάσκα ξεφεύγει απ' αυτό το καθιερωμένο στρεβλό σκηνικό και επιχειρεί νηφαλιότερες αναφορές. Στο ιστορικό μυθιστόρημά της όχι μόνο δεν ανατρέπονται τα καθαυτό ιστορικά γεγονότα, αλλά φωτίζονται με πολλά άγνωστα στοιχεία και δίνεται με γοητευτικό τρόπο το παρασκήνιο της εποχής στις πραγματικές διαστάσεις του.
Όπως εξηγεί η ίδια στον πρόλογό της, θεώρησε πρωταρχικό χρέος της να σεβαστεί τα ιστορικά γεγονότα και έτσι το μόνο που είχε να κάνει, πριν αρχίσει να γράφει, ήταν να συγκεντρώσει με επιμονή τα αυθεντικά στοιχεία για να τα δώσει στη δημοσιότητα. Πρόκειται είτε για αφηγήσεις του ίδιου του πατέρα της είτε για θέματα που προέκυψαν από το πλούσιο αρχείο του. Χωρίς αμφιβολία χρησιμοποιήθηκαν και άλλες αρχειακές ή βιβλιογραφικές πηγές για να δεθεί όλο το υλικό. Φυσικά, καθώς η ίδια δεν φιλοδόξησε να γίνει ιστορικός, έστω και για τις ανάγκες του βιβλίου της, απευθύνθηκε σε έναν έμπειρο ιστορικό συγγραφέα, τον Δημοσθένη Κούκουνα, που είναι γνωστός για την έρευνά του στην κατοχική περίοδο, ο οποίος και ανέλαβε την ευθύνη για την αυθεντικότητα των βασικών ιστορικών γεγονότων που περιγράφονται.
Το σημαντικότερο ίσως είναι ότι μέσα απ' αυτό το βιβλίο προκύπτουν πολλά άγνωστα περιστατικά που βάρυναν καθοριστικά τις εξελίξεις για την Ελλάδα τότε. Θα έλεγε κανείς ότι με το διάβασμα αυτού του βιβλίου μπορεί ο αναγνώστης να έχει μια αμεσότερη πρόσβαση στα γεγονότα της εποχής χωρίς να ανατρέχει σε καθαρά ιστορική βιβλιογραφία, δύσκαμπτη με παραθέσεις εγγράφων και ντοκουμέντων. Διαβάζει πολύ πιο ευχάριστα τις περιγραφές και μαθαίνει ταυτόχρονα πολλές πτυχές που μέχρι τώρα ήταν άγνωστες.
Ένα μυθιστόρημα με αληθινά γεγονότα είναι οπωσδήποτε πολύ πιο ευχάριστο. Αλλά το βιβλίο αυτό έχει ένα ακόμα πλεονέκτημα, καθώς πολλά από τα στοιχεία του μας προκαλούν σε συγκρίσεις με τη σημερινή εποχή. Εκείνο όμως που είναι εξαιρετικά εντυπωσιακό είναι η αναπαράσταση της ατμόσφαιρας των χρόνων εκείνων με την κοινωνική και καλλιτεχνική ζωή στην Αθήνα του πολέμου και της κατοχής, ακόμα και σε άλλα μέρη της Ευρώπης.
ΝΤΟΡΙΤΑ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου