Παρασκευή 29 Μαΐου 2015

ΑΓΓΕΛΟΣ Ή ΔΑΙΜΟΝΑΣ


Στην εποχή των ιστορικών αναθεωρήσεων, οι βιογραφίες προσώπων που επηρέασαν την ιστορία, μέσα από το πρίσμα και την προσωπική μαρτυρία των οικείων τους, είναι οι πλέον χρήσιμες.
Ο Βουλπιώτης, γόνος καλής οικογένειας της Αθήνας, είχε την τύχη να σταδιοδρομήσει στον τομέα του Πολυτεχνείου στην Γερμανία και να κεντρίσει την προσοχή του ίδιου του Ζήμενς. Αργότερα έγινε για ένα διάστημα και γαμπρός του. Σε μια Ευρώπη, που η τεχνολογία με το ραδιόφωνο, την στα εμβρυϊκά στάδια τηλεόραση και τις εξελίξεις στην Ιατρική τεχνολογία και αυτοκινητοβιομηχανία, έψαχνε για ταλαντούχους ανθρώπους στο χώρο των θετικών επιστημών, ο νεαρός Έλληνας, ξεχώρισε με την ευστροφία και την διπλωματικότητα του. Από εδώ και πέρα δεν έχουμε μια ακόμα μυθιστορηματική αφήγηση, για τον επόμενο Μεγάλο Γκάτσμπι, αλλά για έναν Έλληνα διορατικό, φιλόδοξο και εργατικό.
Η επιστροφή του στην Ελλάδα του Μεταξά, ως αντιπρόσωπος της Ζίμενς, η πολυτάραχη ερωτική ζωή του αλλά και ο γάμος του, η σύνδεσή του με γνωστά πρόσωπα της εποχής, από την Γερμανική πρεσβεία αλλά και τον χώρο της Βρετανικής κατασκοπείας, μας δίνουν μια ιδιαίτερη εικόνα, της Ελλάδας ως μήλο της έριδας μεταξύ Γερμανικών και Βρετανικών βλέψεων. Ταυτόχρονα οι περιγραφές του Βουλπιώτη για το «λάδωμα» αξιωματούχων ανά τον κόσμο, για να προτιμηθεί η Ζήμενς, μας αποκαλύπτει μια πτυχή της ιστορίας και δη της οικονομικής, που νομίζαμε ως σημερινό φαινόμενο, αλλά έχει τις ρίζες της στον μεσοπόλεμο. Μαναδιάκης, Μεταξάς, Ελληνοϊταλικός πόλεμος, Γερμανική εισβολή, όλα περνάνε μέσα από το βλέμμα ενός ανθρώπου που ακροβατεί ανάμεσα στα κέντρα εξουσίας, με χαρακτηριστικά τζογαδόρου αλλά και φιλόπατρι.
Η κατοχή, τα επισιτιστικά προβλήματα, οι διαφωνίες Ιταλών –Γερμανών περιγράφονται από την πλευρά ενός μεγαλοαστού, με τις αδυναμίες του αλλά και την τοποθέτησή του ανά περίπτωση υπέρ όσων μπορούσε να βοηθήσει. Το πραγματικό ενδιαφέρον βρίσκεται στην επαφή του με πρόσωπα σαν τον Τσιγάντε, τον Ζέρβα και τον ρόλο του στην ίδρυση του ΕΔΕΣ, σαν αντιστάθμισμα στο ΕΑΜ. Επίσης με την γνωριμία του και πρόσβαση σε άτομα σαν τον Φον Κανάρις και λιγότερο τον ίδιο τον Χίτλερ. Εδώ βλέπουμε μια προσέγγιση της κατοχικής περιόδου που μέχρι σήμερα έχει καλύψει μόνο ο Ζαλόκωστας στο "Χρονικό της Σκλαβιάς", την τοποθέτηση των Ελλήνων αστών, έναντι της επαπειλούμενης βίαιης κομμουνιστικής απειλής για κατάληψη της εξουσίας προς όφελος του ΚΚΕ. Η ιδεολογία είναι καθαρά Εθνική, δημοκρατική και προσπαθεί να αποφύγει, να χειραγωγήσει. Απόστρατοι του 35 και κεντρώοι πολιτικοί, προβληματίζονται από τις ομάδες εκτέλεσης της ΟΠΛΑ και τα βίαια επεισόδια από το 1942 και μετά στην επαρχία, έναντι όσων δεν αποδέχονται το ΕΑΜ. Η σύγκρουση είναι διαφαινόμενη και η δημοκρατία, όπως την γνώρισε η Ευρώπη, κινδυνεύει, να παραδοθεί σε ένα ακόμα απολυταρχικό, «λαοκρατικό» καθεστώς. Εδώ εμπλέκονται πλέον ονόματα σαν αυτά των Ράλλη, Γονατά, Σοφούλη, Πάγκαλου, Ταβουλάρη αλλά και η ίδρυση των περίφημων Ταγμάτων Ασφαλείας, το σκεπτικό τους, η πρόταση χρηματοδότησής τους και οι πιθανοί άνδρες που θα τα στελέχωναν.
Το βιβλίο τελειώνει με την απελευθέρωση της Αθήνας από τους Γερμανούς, ενώ μαθαίνουμε στο τελευταίο κεφάλαιο, ότι οι κατηγορίες περί δοσιλογισμού εναντίον του Βουλπιώτη κατέπεσαν στα Ελληνικά δικαστήρια. Φιλέλληνας ή καιροσκόπος, ο άνθρωπος που βοήθησε εν γνώσει του ή άθελά του, με τις πρωτοβουλίες του, την Ελλάδα να παραμείνει στον Δυτικό κόσμο, από προσωπικά κίνητρα ή από φιλοπατρία, το βιβλίο αυτό δεν θα δώσει απαντήσεις. Αυτό το βιβλίο, απλά θα φωτίσει γεγονότα, από μια άλλη πλευρά και θα ξεδιπλώσει πτυχές της σύγχρονης ιστορίας μας, ειδικά για το θέμα της διαφθοράς των κυβερνήσεων και πολιτικών όλων των χώρων, με τρόπο γλαφυρό και στοιχεία που δεν επιδέχονται αμφισβήτησης. Μια μυθιστορηματική βιογραφία, που θα απολαύσουν όσοι αγαπούν την Ιστορία.
ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΠΑΣΜΠΑΓΙΑΝΝΗΣ